केंद्रीय कृषीमंत्र्यांनी जगातील दुसऱ्या क्रमांकाच्या नूतनीकरण केलेल्या जीन बँकेचे केले उद्घाटन

आमचे शेतकरी पदवी नसतानाही कुशल मानव संसाधन आहेत -नरेंद्रसिंह तोमर Our farmers are skilled human resources even without a degree – Mr.Tomar

नवी दिल्ली,16 ऑगस्ट 2021,पीआयबी दिल्ली – जगातील दुसऱ्या क्रमांकाच्या अद्ययावत अत्याधुनिक राष्ट्रीय जीन बँकेचे उद्घाटन केंद्रीय कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्री नरेंद्र सिंह तोमर यांच्या हस्ते नॅशनल ब्युरो ऑफ प्लांट जेनेटिक रिसोर्सेस (NBPGR), पुसा, नवी दिल्ली येथे झाले. यावेळी श्री.तोमर म्हणाले की, भारतातील शेतकरी कृषी क्षेत्रासमोरील आव्हाने स्वीकारण्यास आणि त्यांच्यावर विजय मिळवण्यास पूर्णपणे सक्षम आहेत, आमचे शेतकरी कोणत्याही मोठ्या शैक्षणिक पदवीशिवाय कुशल मनुष्यबळ आहेत. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी शेतकऱ्यांच्या कल्याणासाठी सतत चिंतित असतात आणि त्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी सरकारने अनेक योजनांद्वारे ठोस पावले उचलली आहेत.

   श्री तोमर यांनी प्रा.बी.पी.पाल, प्रा.एम.एस.  स्वामीनाथन , प्रा.हरभजन सिंग यांच्यासारख्या दूरदर्शी तज्ज्ञांच्या सेवांचे कौतुक करताना ते म्हणाले की त्यांनी देशी पिकांच्या विविधतेच्या संवर्धनासाठी एक मजबूत पाया घातला आहे.आपला एक गौरवशाली भूतकाळ आहे, तो वाचून देशाच्या प्रगतीसाठी, प्रत्येकाने भविष्याकडे जबाबदारीच्या भावनेने पुढे जात राहिले पाहिजे. ही सुधारित अत्याधुनिक राष्ट्रीय जीन बँक ही त्या दिशेने एक शक्तिशाली स्वाक्षरी आहे. येथे काम करणाऱ्या कर्मचार्‍यांना हेरिटेज वाचवताना कृषी क्षेत्राची आणि देशाची सेवा कशी होत आहे याचे समाधान आणि आनंद वाटला असावा. आज बायोफॉर्टीफाइड पीक वाणांची गरज जाणवत आहे, कुठेतरी असमतोल आहे, ज्यावर सरकार शेतकऱ्यांना सोबत घेऊन मात करण्याचा प्रयत्न करत आहे.

श्री तोमर म्हणाले की प्राचीन काळी संसाधनांची कमतरता होती, इतके तंत्रज्ञानही नव्हते, परंतु निसर्गाची रचना मजबूत होती, संपूर्ण समन्वय होता, ज्यामुळे देशात ना कुपोषण होते ना भुकेमुळे मृत्यु होते , पण जेव्हा हे फॅब्रिक तुटले तेव्हा आम्हाला अडचणींचा सामना करावा लागला आणि विशेष प्रयत्न करण्याची गरज होती. शेतकरी आणि कृषी शास्त्रज्ञांसह सरकारच्या यशस्वी प्रयत्नांमुळे, आज अन्नधान्याचे उत्पादन आणि उत्पादकता सतत वाढत आहे. ते म्हणाले की, वीस-तीस वर्षांपूर्वी इतके प्रयत्न झाले नव्हते, शेतीच्या विकासाकडे जेवढे लक्ष द्यायला हवे होते, त्यात चूक झाली,अन्यथा आज शेती व संबंधित क्षेत्राबाबत जग भारतावर अवलंबून असते.

कार्यक्रमात, केंद्रीय कृषी आणि शेतकरी कल्याण राज्यमंत्री कैलाश चौधरी म्हणाले की, जर्मप्लाझम साठी अत्याधुनिक सुविधा असलेल्या अपग्रेड केलेल्या जीन बँकेमुळे कृषी-शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होईल. सरकार सकारात्मक मानसिकतेने काम करत आहे. शेतकऱ्यांना स्वावलंबी बनवणे हे पंतप्रधानांचे ध्येय आहे, सरकार या दिशेने सर्वतोपरी प्रयत्न करत आहे.

भारतीय कृषी संशोधन परिषदेचे महासंचालक डॉ.त्रिलोचन महापात्र यांनी स्वागतपर भाषण करताना ब्युरोचे उपक्रम आणि प्रगती स्पष्ट केली. यावेळी केंद्रीय मंत्री श्री तोमर यांनी ब्युरोच्या काही प्रकाशनांचे प्रकाशन केले आणि पीजीआर मॅप अॅप लाँच केले. जनुक बँकेच्या आधुनिकीकरणासाठी ब्युरोचे नुकतेच निवृत्त संचालक कुलदीप सिंग यांच्या सेवांचे कौतुक करण्यात आले. डॉ. टिळक राज शर्मा, उपमहासंचालक, ICAR यांनी आभार मानले. कार्यवाहक संचालक श्री अशोक कुमार आणि वीणा गुप्ता आणि इतर कर्मचारी देखील उपस्थित होते.

भविष्यातील पिढ्यांसाठी प्लांट जेनेटिक रिसोर्सेस (PGR) चे बियाणे जतन करण्यासाठी 1996 मध्ये established स्थापन झालेल्या राष्ट्रीय जीन बँकेमध्ये बियाणांच्या स्वरूपात सुमारे दहा लाख जर्मप्लाझम जतन करण्याची क्षमता आहे. सध्या ते 4.52 लाख प्रवेशास संरक्षण देत आहे, त्यापैकी 2.7 लाख भारतीय जर्मप्लाझम आहेत आणि उर्वरित इतर देशांमधून आयात केले गेले आहेत. नॅशनल ब्युरो ऑफ प्लांट जेनेटिक रिसोर्सेस दिल्ली मुख्यालय आणि देशातील 10 प्रादेशिक स्थानकांद्वारे इन-सीटू आणि एक्स-सीटू जर्मप्लाझम संवर्धनाची गरज भागवत आहे.